به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، در سال ۱۳۲۶ شمسی در شهر ری، در کنار حرم حضرت عبدالعظیم حسنی، نوزادی دیده به جهان گشود که نامش را سید مرتضی گذاشتند. آوینی، در خانوادهای پر جمعیت و مستأجر به دنیا آمد که از نظر معیشتی در تنگنا بودند. آنها در خانهای میزیستند که در آن چند خانواده دیگر هم در اتاقهایی دور تا دور حیاط زندگی میکردند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
شبی که مرتضی پا به این خانه گذاشت، شور و نشاط سر تا سر خانه را فرا گرفت. پدر، دستان کوچک سید مرتضی را میبوسید و مادر او را درون قنداق دست به دست میگرداند و هر که او را در آغوش میگرفت، به زیبایی او اقرار میکرد. بعدها که سید بزرگتر شد، هوش و استعدادش همه را به خود جلب کرد. او که عاشق محبتهای پدر و نوازشهای گرم مادرش بود، همیشه با لهجه شیرین میگفت: «خدایا! کاری کن که من زودتر بزرگ شوم و به پدر و مادرم کمک کنم».
معلم کوچک شهید آوینی، در نه سالگی به دلیل مأموریت پدرش، به معدنی دور افتاده در ۱۵۰ کیلومتری زنجان رفت. در آنجا مدرسهای نبود و سید مرتضی و برادرش که تازه به کلاس اول رفته بود، نمیتوانستند درس بخوانند. از این رو، پدر سید مرتضی اجازه تأسیس یک مدرسه کوچک را گرفت. به تدریج بچههای روستا به درس علاقهمند شدند. معلم که به تنهایی نمیتوانست چهار کلاس را اداره کند، به ناچار از سید مرتضی که بچهای باهوش و استعداد بود، استفاده کرد. او به بچههای کلاس اول و دوم درس میداد و به خوبی از عهده این کار برمی آمد. به این ترتیب، سید در هشت سالگی شغل معملی را تجربه کرد. خانواده آنها بعد از یکی دو سال، دوباره به شهر ری بازگشت و سید که خاطرات خوبی از آن روستا با خود داشت، دوباره در مدرسه قدیمی شهر ری مشغول تحصیل شد.
نخستین مخالفت زمانی که شهید
آوینی کلاس ششم را پشت سر میگذاشت، تحت تأثیر اخبار سیاسی آن زمان، فهمیده بود اسرائیل با اعراب سرجنگ دارد، از این رو در حمایت از مردم مسلمان کشورهای عربی، روی تخته سیاه کلاس نوشت: «خلیج عقبه، متعلق به ملت عرب است». وقتی مدیر مدرسه به کلاس آنها سرکشی کرد و این جمله را روی تخته خواند، به دنبال نویسنده آن گشت. یکی از بچههای کلاس دستش را بالا برد و گفت: «این جمله را سید مرتضی آوینی نوشته است». این برای نخستین بار بود که سید پا را از محدوده افکار کودکانه بیرون گذاشته و وارد بحثهای سیاسی شده بود. نوشتن آن کلمات، به معنای مخالفت با سیاستهای شاه بود. این قضیه که قرار بود به اخراج او از مدرسه بینجامد، با وساطت و دل سوزی معلم او به خیر و خوبی تمام شد.
تحصیلات دانشگاهی شهید آوینی پس از گذراندن تحصیلات مقدماتی و گرفتن دیپلم، تصمیم گرفت به دانشگاه برود، ولی نمیدانست کدام رشته را انتخاب کند و بعدها در چه کاری تبحر یابد. او به شغلی میاندیشید که شاید نمیتوانست آن را در دانشگاهها بیابد. سید سرانجام کارت کنکور ریاضی را پاره کرد و به سراغ هنر رفت. وی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران را برگزید تا معماری بخواند. سید مرتضی در آن سال ها، افکار و عقاید مختلفی را تجربه و کتابهای روشن فکری بسیاری را مطالعه کرد. او سرانجام بعد از مدتی، دانست که هیچ یک از این عقاید و گروههای دانشجویی، برای او پاسخی در خور ندارد. آوینی هنوز گمشده اش را نیافته و در پی چیزی بود که در کتابها و بحثهای سیاسی پیدا نمیشد. سید دریافته بود که تظاهر به دانایی، با اینکه انسان واقعا به دانایی برسد و کمال و شعور پیدا کند، تفاوت بسیاری دارد.
فصل زیبای عاشقی شهید آوینی در دوران دانشجویی، خسته از همه افکار پریشان و پیمودن راههای ناتمام، به دنبال کسی میگشت تا دردها و تنهاییهای خود را با او قسمت کند؛ کسی که به او آرامش دهد و بتواند در زندگی آینده، همراه و همدوش او باشد. در این دوران دانشجویی، از دختری محجوب و هم فکر خواستگاری کرد. این ازدواج نقش به سزایی در پیشرفتهای بعدی سیّد داشت.
خدمت در جهاد سازندگی شهید آوینی بعد از پیروزی انقلاب و تشکیل جهاد سازندگی به فرمان امام خمینی رحمه الله در سال ۱۳۵۸، به فعالیت در جهاد مشغول شد. او داوطلبانه برای برطرف ساختن مشکلات روستاییان به روستاها عزیمت کرد، ولی با مشاهده ستمی که از طرف رژیم گذشته بر آنان وارد شده بود، بنا به ضرورت، به فیلم سازی برای جهاد پرداخت. او نخستین اثر خود را در مجموعه تلویزیونی «خان گَزیده ها» به تصویر کشید. سید مرتضی حرکتی تازه را آغاز کرد. پیرزنان و پیرمردانی که سالهای سال جز تلخی و زجر از زندگی بهرهای نبرده بودند و ستم اربابان آنها را به ستوه آورده بود، چشم امیدشان به بچههای زحمت کش و مهربان جهاد، همچون آوینی بود.
ویژگیهای آوینی شهید آوینی، اندیشمندی بود دل نگران هویتها و اصالتهایی که در معرض خطر واژگون شدن است؛ متفکری که خالصانه در پی گوهر هستی و جوهره خدایی انسان بود. از ویژگیهای شهید آوینی این بود که اگر در حضورش زمینه غیبت و بدگویی کسی پیش میآمد، سکوت میکرد، لبخندی میزد و حرف دیگری پیش میکشید. در سخنانش روشنایی و روشن بینی موج میزد. وجود او، آمال و آروزهایی بود که حتی ردپایی کمرنگ هم از منیّت و آرزوهای شخصی در آن دیده نمیشد. هر چه بود، برای خدا، مردم، سینما، هنر و برای حقیقت و زیبایی بود. دلی خالص و آکنده از آلودگیها داشت. وی گرم و مؤمنانه حرف میزد و با همه صداقت و صراحت، گرما و خلوصش، چون عارفی وارسته و نجیب به نظر میرسید.
سنگ صبور نشستن در گوشه خاکریز و اندیشیدن، کار همیشه سیدمرتضی آوینی بود. او به دور دستها خیره میشد و پرواز آرام کبوترها را که از میان دود و غبارِ انفجار میگذشتند، پی میگرفت؛ درست مثل زمانی که از کنار گنبد عبدالعظیم حسنی پر میکشیدند. بعدها که رزمندگان بیشتر با سید آشنا شدند، میکوشیدند مسائل خود را با او در میان بگذارند. او با دقت به حرف هایشان گوش میداد و با آنها بحث میکرد. وی سنگ صبور همه شده بود.
خودسازی آوینی، به تأسی از شهیدان، به خود سختی میداد و خود را آماده
شهادت میکرد. او معمولاً روزه بود و اغلب غذای درست و حسابی نمیخورد. سید غالبا یک دست پیراهن و شلوار خاکی بسیجی و یک اورکت که بچههای جبهه تنشان بود به تن میکرد. مهمترین مسئله زندگی او نماز بود و مقید بود آن را اول وقت بخواند. نمازش چنان سرشار از عشق بود که همه متوجه حال وی میشدند. وی به دیگر دوستانش سفارش میکرد سعی کنید نماز را با توجه بخوانید.
آوینی در کلام دیگران شهید آوینی، با عشق و ایمان و اخلاص، مقاومت ملت ایران را در دفاع هشت ساله، به زیباترین و مؤثرترین شکل به تصویر کشید. جامعه و فهم مردم به معنای جبهه، مدیون تلاش و زحمات ایشان بود که خیلی واقعی با مسئله جنگ برخورد میکرد. مجموعه «روایت فتح»، در حقیقت شاهنامه مصوّر عصر ما از آثار و شاهکارهای ماندگار وی شمرده میشود. یکی از دوستان سید میگوید: «[آقا مرتضی]یک آرمانگرا به معنای دقیق کلمه بود. او در همه ابعاد زندگی اش آرمانگرا بود».
آثار شهید آوینی، آثاری ماندنی از خود برجای گذاشت. او گرچه در عرصه هنر به کارگردانی، تدوین و نگارش پرداخت، کتابهای ارزشمندی نیز نوشت. برخی از آثار او عبارت است از: مجموعه مقالات سینمایی با نام آینه جادو، آغازی بر یک پایان، فتح خون، گنجینه آسمانی، فردایی دیگر، مجموعه مقالات فرهنگ و هنر، شرح نور در تفسیر غزلیات امام خمینی (ره).
هنرمند نمونه هنر، شیداییِ حقیقت است و هنرمند کسی است که علاوه بر شیدایی حق، قدرت بیان آن را نیز از خداوند متعالی گرفته است. شهید آوینی، دار و ندار خویش را در خدا میدید و از آنجا که برای او همه چیز در نسبت با پروردگار معنا و مرتبه میگرفت، حکمت او آینه هنرش، و هنر او آینه حکمتش بود. آوینی، از انگشت شمار هنرمندانی بود که زیستن و هنرش در یکدیگر آمیخته و یکی شده بود. احساسِ در محضر حق بودن، همچنان که در لحظهای از زندگی او را به حال خویش رها نکرد، در سطر سطر آثارش نیز متجلی است.
فعالیتهای فرهنگی شهید آوینی، تا لحظهای که زمین فکه آسمانی اش کرد، هیچ گاه از کار کردن و مسئولیت پذیرفتن در راه رضای خدا طفره نرفت. وی در عین داشتن مدرک کارشناسی ارشد معماری، هم در روستاها بیل زد و هم در گروه تلویزیونی جهاد سازندگی فیلم ساخت. او هم سنگینی اسلحه را بر شانه کشید و هم دوربین فیلم برداری را. از جمله فعالیتهای آن عزیز سفر کرده، مجموعههای مستند تلویزیونی است که گل سرسبد آن، مجموعه فراموش نشدنی «روایت فتح» است. وی همچنین سردبیری نشریه سوره و ادبیات داستانی را بر عهده داشت.
روایت فتح شهید آوینی از همان ابتدای ورودش به جبهه، دریافته بود که فقط با تهیه گزارشهای خبری نمیتوان روح و اصالت معنوی جنگ را به بیننده منتقل کرد؛ زیرا رزمندگان در جبهه فقط نمیجنگیدند، بلکه زندگی هم میکردند و این نکته را تنها کسی میتوانست به تصویر بکشد که در میان آنها زندگی کرده باشد. برای او حتی گلهایی که کنار خاکریز میروییدند یا نخلهای بی سری که در آتش میسوختند، موضوع زیبایی به شمار میآمد. سید نمیخواست حتی کوچکترین صحنهها را از دست بدهد. همین امر وی را مجبور کرد با همکارانش در گروههای کوچکتر پیش بروند تا بتوانند از موضوعات بیشتری فیلم برداری کنند. حالا دیگر گروه آنها به گروه «روایت فتح» مشهور شده بود و همه مردم با فیلمهای مستند این گروه آشنا بودند. هیچ کس در آن سالها استراحت مرتضی را ندید؛ او یا در جبهههای جنگ مشغول فیلم برداری بود یا در تهران پشت میز تدوین.
در آرزوی شهادت شهید آوینی سالها با حضور در جبهه، در پی شهادت بود، ولی این سعادت نصیبش نشد. او در سنگر رزمندگان میرفت، در خط مقدم حاضر میشد و از رشادتها و فداکاریهای آنها فیلم میگرفت. حتی گاه دوربین را زمین میگذاشت و اسلحه بر دوش میانداخت، ولی زمانی که جنگ تمام شد، احساس کرد دیگر پرونده بسته شد و این موضوع ادامه داشت تا وقتی یکی از دوستانش شهید شد. وی پس از شهادت دوستش گفت: «من حساب خودم را با خدا از جهت اینکه یک روز شهید بشوم بسته بودم و شهادت دوستم [بهروز]خیلی برای من شیرین بود. نه به جهت اینکه از دست رفت، بلکه اینکه فهمیدم باب شهادت بسته نیست و خدا همچنان بندگان برگزیده اش را میخواهد و میبرد». هنوز یک سال از این ماجرا نگذشت که مرتضی شهید شد.
فکه، محل پرواز بعد از اتمام جنگ، وقتی مقام معظم رهبری از صدا و سیما خواست برنامه «روایت فتح» ادامه یابد، شهید آوینی با اشتیاق همراه گروهش به شهرهای جنگ زده رفت. بچههای گروه، خوب میدانستند که بی قراری و نالههای او، به دلیل جا ماندنش از قافله شهیدان است و سرانجام مرغ آمین نالههای او را شنید. وقتی سید میخواست فیلمی از تفحص تهیه کند، فکه را برگزید. در دوران جنگ، فکه برای رزمندگان، سرزمینی طلسم شده بود؛ چون هر بار در آنجا عملیاتی انجام میگرفت، تعدادی از نیروها در میدانهای مین دشمن به شهادت میرسیدند و پیکر پاک بسیاری از شهیدان آنجا بود.
صبح پرواز صبح روز ۲۰ فروردین ۱۳۷۲، سید مرتضی زودتر از بقیه دوستان بیدار شد. نمازش را خواند و خود را برای رفتن آماده کرد. نزدیک کانال کمیل در فکه وقتی داخل معبر حرکت میکردند، پای سید مرتضی آوینی روی مین رفت و صدای مهیب انفجار، سکوت منطقه را شکست. فکه، میزبان عرش الهی گشت. این آخرین روایت سید مرتضی از فتح بود و او به آرزوی دیرینه شهادت رسید.
شگفتی دوستان انسان، حقیقتی در فناست که حیات مییابد و به دیگران نیز حیات میبخشد، و چنین مقدر است که در حیاتش جز برای تنی چند از اهل دل ناشناس بماند. تنهایی و غربت سید مرتضی آوینی تا آخرین روزهای عمرش، مؤید این معنا بود. عده ای، ضعفهای خود را در آینه وجود او تماشا کردند و زبان به سلامت او گشودند. عقل ظاهربین، رعب خود را در برابر غرب، غربزدگی او قلمداد کرد و رسوبات غربزدگی را در وجود کسی تشخیص داد که فرزند جبهه بود و در روزگاری که از ارزشهای جنگ جز خاطرهای گنگ نمانده بود، «روایت فتح» میساخت.
نامگذاری روز هنر از سوی مقام معظم رهبری شهید آوینی، دو روز قبل از عزیمت به منطقه فکه، در پاسخ به این سؤال که به کدام منطقه میروی گفته بود: «می دانی به کجا میروم، به فکه؛ همانجایی که رزمندگان ما با چشم خود، تحویل نفوس شهدا توسط فرشتگان را مشاهده میکردند». پس از شهادت این بزرگوار، رهبر فرزانه انقلاب، از ایشان به عنوان «سید شهیدان اهل قلم» تجلیل کردند. ایشان در روز تشییع پیکر شهید حاضر شدند و پس از پایان مراسم، چون به دلیل ازدحام مردم نتوانستند از نزدیک خانواده آن شهید را ببینند فرمودند: «از طرف بنده به خانواده شهید تسلیت بگویید؛ گرچه من خودم هم در این مصیبت داغدار هستم». پیکر پاک شهید پس از تشییع باشکوه، در بهشت زهرا به خاک سپرده شد و روز شهادت این شهید هنرمند، «روز هنر انقلاب اسلامی» نامیده شد. کد ویدیو دانلود فیلم اصلی
نحوه شهادت سید مرتضی آوینی شهید آوینی که همراه یک گروه فیلمبردار جهت ساخت مجموعهی جدیدی از روایت فتح به یکی از مناطق عملیاتی هشت سال دفاع مقدس عزیمت کرده بود، در حین بررسی منطقه و تحقیق پیرامون هشت سال دفاع مقدس به همراه مهندس محمد سعید یزدان پرست با مین برخورد کرد و به شهادت رسید. شهید آوینی دو روز قبل از عزیمت به منطقهی فکه، در پاسخ به این سؤال که به کدام منطقه میروی گفته بود: «می دانی به کجا میروم، به فکه، همان جایی که رزمندگان ما با چشم خود تحویل نفوس شهدا توسط فرشتگان را مشاهده میکردند.» پس از شهادت سید مرتضی آوینی، مقام معظم رهبری از ایشان به عنوان «سید شهیدان اهل قلم» تجلیل کردند. سال روز شهادت هنرمند متعهد انقلاب اسلامی و دل سوختهی جبهههای حق علیه باطل و بیانگر حقایق و رشادتها و شجاعتهای رزمندگان اسلام، بنا به پیشنهاد شاعران، نویسندگان و هنرمندان حوزهی هنری سازمان تبلیغات اسلامی به مقام معظم رهبری، «روز هنر انقلاب اسلامی» نامگذاری شد. پیکر پاک شهید در ۲۲ فروردین با حضور مقام معظم رهبری و گروهی از مسؤولان کشور و هنرمندان متعهد تشییع شد و در گلزار شهدای بهشت زهرا علیه السلام به خاک سپرده شد. منبع: حوزه نت
منبع: خبرگزاری صدا و سیما
کلیدواژه: شهادت شهید آوینی
سید مرتضی آوینی
مقام معظم رهبری
انقلاب اسلامی
شهید آوینی
روایت فتح
هشت سال
روز هنر
سال ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کردهاست، لذا
منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۸۹۲۸۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اختتامیه جشنواره قرآنی، فرهنگی و هنری شهید آوینی برگزار می شود
به گزارش حوزه استان ها خبرگزاری تقریب به نقل از سازمان امور دانشجویان، دکتر سید فردین تقی زاده مدیر کل امور دانشجویان شاهد و ایثارگر سازمان امور دانشجویان در خصوص دومین جشنواره قرآنی، فرهنگی و هنری شهید آوینی گفت: اولین دوره این جشنواره در سال ۱۴۰۱ با حضور ۷۵۰ دانشجو از ۱۳۰ دانشگاه در سه بخش (قرآنی، معارفی و هنری) و ۱۸ رشته برگزار شد. وی درخصوص دومین دوره این جشنواره اظهار کرد: دومین دوره جشنواره قرآنی، فرهنگی و هنری شهید آوینی و آیین تقدیر از برگزیدگان این جشنواره پنجشنبه ۱۳ اردیبهشتماه سال جاری از ساعت ۹ الی ۱۲در تالار فجر دانشگاه شیراز برگزار خواهد شد.
تقی زاده با بیان این مطلب که این دوره از جشنواره با استقبال خوب دانشجویان و دانشگاهیان روبرو بود؛ تصریح کرد: تعداد شرکت کنندگان در این دوره تقریبا سه برابر جشنواره دوره اول بود و آثار ارسال شده تقریبا هشت برابر آثار دور گذشته بوده است به طوری که از زمان آغاز فراخوان یعنی دی ماه ۱۴۰۲ تا پایان آن یعنی ۲۵ فروردین ۱۴۰۳ حدود ۳ هزار اثر ادبی و هنری به دبیرخانه این جشنواره ارسال شد.
مدیر کل امور دانشجویان شاهد و ایثارگر با اشاره به اینکه این جشنواره با هدف ترویج فرهنگ ایثار و شهادت برگزار شده است؛ تصریح کرد: نکته قابل توجه دیگر این است که در این دوره از جشنواره، شرکت کنندگان در چهار بخش قرآنی، معارفی، هنری و ادبی شرکت داشته و در بخش قرآنی ۲۱۹ نفر و معارفی۳۵۰ نفر دانشجوی شاهد و ایثارگر به رقابت پرداختند.
وی اظهار کرد: ثبت نام در بخشهای هنری و ادبی این دور جشنواره برای عموم دانشگاهیان سراسر کشور امکان پذیر بوده که در مدت ۴ ماهه فراخوان؛ تعداد ۶۷۸ نفر در بخش هنری و ۳۶۱ نفر از دانشگاهیان سراسر کشور موفق به ثبت اثر ادبی در این جشنواره شدند.
تقی زاده تصریح کرد: در اختتامیه این جشنواره که در روز پنجشنبه مورخ ۱۳اردیبهشت ماه در تالار فجر دانشگاه شیراز برگزار میشود، از حدود ۱۲۳ نفر در ۴ بخش ادبی، هنری، قرآنی و معارفی که شامل ۱۸ رشته ادبی: شعر و داستان کوتاه هنری: عکس، تصویرسازی، طراحی و نقاشی، خوشنویسی، طراحی پوستر معارفی: نهج البلاغه، حفظ موضوعی، صحیفه سجادیه قرآنی: قرائت (تحقیق- ترتیل) - اذان- حفظ تک جزء- حفظ ۵ جزء- حفظ ۱۰ جزء- حفظ ۲۰ جزء- حفظ کل است، تجلیل به عمل میآید.
مدیر کل امور دانشجویان شاهد و ایثارگر ادامه داد: اختتامیه دومین جشنواره قرآنی، فرهنگی و هنری شهید آوینی با حضور دکتر هاشم داداشپور معاون وزیر علوم و رییس سازمان امور دانشجویان، حجت الاسلام مصطفی رستمی رییس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، دکتر ابراهیم نعیمی سرپرست معاونت امور دانشجویان داخل، دکتر مؤذنی رییس دانشگاه شیراز، دکتر تقوایی، معاون فرهنگی اجتماعی دانشگاه شیراز و جمعی از مسؤولان استان و دانشگاهیان سراسر کشور برگزار خواهد شد.
تقی زاده در پایان خاطر نشان کرد: نمایشگاه آثار برگزیده دومین جشنواره قرآنی، فرهنگی و هنری شهید آوینی نیز همزمان با آیین پایانی این دور از جشنواره در کنار تالار فجر دانشگاه شیراز برپا خواهد شد همچنین در این جشنواره از کتاب آثار منتخب دومین جشنواره قرآنی، فرهنگی و هنری شهید آوینی نیز رونمایی خواهد شد.
انتهای پیام/